Κείμενα

Τα παρακάτω κείμενα προήλθαν από το Βιβλίο του Θανάση Βαφειάδη με τίτλο: "Το χρονικό του Κιλκίς 1913-1940. Τόμος Α΄Το Κιλκίς στη δίνη των πολέμων και της προσφυγιάς (1913-1926)

Μαρτυρίες

Η ιστορία των προσφύγων από το Καρς

Πρόσφυγες στην Τιφλίδα

Ο Κώστας Γαβριηλίδης στην αυτοβιογραφία του περιγράφει τα βάσανα των ανθρώπων αυτών από την πείνα και τις αρρώστιες σεαυτήν την πρώτη περίοδο της προσφυγιάς τους:

«Οι πρόσφυγες στην Τιφλίδα ήταν σκορπισμένοι στις διάφορες συνοικίες της πόλης. Η κατάστασή τους ήταν τραγική. Ζούσαν μέσα σε τρώγλες σε πρόχειρες σκηνές κάτω από στέγες μισοχαλασμένων σπιτιών. Δουλειά δεν υπήρχε και του κακού όλη μέρα γύριζαν ψάχνοντας για δουλειά. Το αλληλοφάγωμα των δύο εθνικών οργανώσεων χειροτέρευε ακόμα περισσότερο τη θέση τους».

Προσπάθεια επιστροφής στο Καρς

Ο Κώστας Γαβριηλίδης περιέγραψε την απίστευτα τραγική εικόνα που επικρατούσε στο σταθμό του Αλεξαντροπόλ, που βρισκόταν μεταξύ Τιφλίδας και Καρς:

«Πάνω από 10.000 στρατοπέδευσαν μπροστά στο σιδηροδρομικό σταθμό. Ο απέραντος κάμπος που ξανοίγεται μπροστά στο σταθμό ήταν γεμάτος από έναν κόσμο πνιγμένο στη δυστυχία και την αθλιότητα. Καμία στέγη τον έδερναν οι βροχές και οι αγέρηδες. το έδαφος υγρό. σωστός βάλτος. Και μέσα εκεί χιλιάδες ανθρώπινα πλάσματα με κάτι κουρέλια, με φουσκωμένες κοιλιές, αδύναμοι και ανήμποροι από την πείνα περίμεναν το θάνατο. Τρομάξαμε όταν αντικρίσαμε το μέγεθος της ανθρώπινης δυστυχίας. Πεθαμένοι δίπλα στους ζωντανούς[...]. Είχε αρχίσει η αποσύνθεση. Όλη η ατμόσφαιρα βρωμούσε απαίσια. Η βρώμα προερχόταν από τα αποσυνθεμένα κορμιά, που έμεναν τρεις μέρες άταφα και από τις ακαθαρσίες μέσα στις οποίες ήταν βουτηγμένο το στρατόπεδο... Περνώντας ανάμεσα από τις σειρές των ζωντανών και πεθαμένων δεν άκουγες παρά έναν απέραντο βόγγο και μία φράση που έβγαινε από τα μισοπεθαμένα χείλη: κιτσιμ χατς (λίγο ψωμί )...»

Η ελληνική αποστολή διάσωσης

Η ελληνική κυβέρνηση βλέποντας την κατάσταση που επικρατούσε στον Καύκασο αποφάσισε να περισυλλέξει αυτόν τον απελπισμένο και εξαθλιωμένο κόσμο. Για τον λόγο αυτό συγκροτήθηκε μια επιτροπή της όποιας επικεφαλής ήταν ο μεγάλος συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης, οποίος έγραψε:

«Ένα μήνα με τους συντρόφους γυρίζαμε τις πολιτείες και τα χωριά, όπου ήταν σκορπισμένες ελληνικές ψυχές περάσαμε τη Γεωργία, μπήκαμε στην Αρμενία. Απέξω από το Καρς, τις μέρες εκείνες είχαν πιάσει οι Κούρδοι τρεις Έλληνες και τους είχαν πεταλώσει σαν μουλάρια. Είχαμε φτάσει κοντά στο Καρς και ακούγαμε τα κανόνια τους μέρα νύχτα.

Ένας από εμάς πρέπει να μείνει στο Καρς, είπα, να μαζέψει όλους τους Έλληνες, άντρες και γυναικόπαιδα, τα ζωντανά τους και τα σύνεργα, και να μπει μπροστά να τους φέρει στο λιμάνι του Μπατούμ. Έχω κιόλα κάμει την έκθεσή μου και ζητώ να 'ρθουν βαπόρια φορτωμένα τρόφιμα ρούχα και φάρμακα και να πάρουν τον κόσμο στον γυρισμό. Ποιος θέλει να μείνει στο Καρς; Επικίνδυνη η αποστολή του να το ξέρει! Γύρω μας οι Έλληνες προεστοί του Καρς είχαν μαζευτεί και άκουγαν. Κρέμονταν απ' το στόμα μας.

Οι πρόσφυγες στα πλοία.

Γράφει ο Ιστορικός Απόστολος Βακαλόπουλος:

«Οι περιπέτειες όμως των προσφύγων, κυρίως κατοίκων ορεινών περιοχών, οι ταλαιπωρίες και οι κακοπάθειες τους από τα μακρινά ταξίδια τους μέσα στους ασφυκτικούς χώρους των πλοίων όπου συνωστίζονταν άνθρωποι ζώα και αποσκευές προκαλούσαν τρομερή θνησιμότητα. Εκτός από τα φυσικά αίτια θανάτου δεν μπορεί κανείς να μην συγκαταριθμήσει και τους πολλούς θανάτους από καθαρά ψυχολογικά αίτια, από τις αλλεπάλληλες και συνεχείς θλίψεις αλλά και καταθλίψεις που δοκίμαζαν καθ' όλη τη διάρκεια του ξεσηκωμού τους από τη γενέτειρά τους ως τον άγνωστο τόπο της νέας τους πατρίδας.

Η υγειονομική κατάσταση των προσφύγων μετά την εγκατάστασή τους στο Κιλκίς

Ο Επαμεινώνδας Σωτηριάδης σημείωνε: «Στα μέρη μας στα ορεινά δεν υπήρχαν πυρετοί. Τώρα όμως όλη η βόρεια Ελλάδα υπέφερε από την ελονοσία. Στη Μακεδονία ήταν φυσικό να πάρει και την μεγαλύτερη έξαρση ανάμεσα στους πρόσφυγες. Την ευνοούσε ο υποσιτισμός, η ελαττωματική στέγαση, η υπερκόπωση και πολλές φορές η εγκληματική αμέλεια. Που έκανε να σπανίζει και η κινίνη. Οι αδυνατισμένοι από τις γενικές συνθήκες διαβίωσης και την ελονοσία οργανισμοί πάθαιναν φυματίωση, τον δε χειμώνα χιλιάδες ήταν οι θάνατοι από πνευμονικά νοσήματα».

Κάντε κλικ εδώ και αρχίστε να πληκτρολογείτε. Κυο νεμωρε δεσερυισε ιδ ιδ φις αεκυε σριβενθυρ αλτερα δεθραξιθ προδεσεθ μεα ει ευ μελ.

Φαντάζομαι...

Φαντάσου ότι είσαι έανα από τα πρόσωπα των φωτογραφιών...

Σκέψου και γράξψε ένα κείμενο με τις περιπέτειες και τις δυσκολίες που πέρασες μέχρι να φτάσεις στο Κιλκίς.

Ομάδα 1https://docs.google.com/document/d/17jdQXB-jx5SlxIn1G9lL5xSKkeuhVErsy5NwfCYR2sA/edit?usp=sharing

Ομάδα 2 https://docs.google.com/document/d/1nrhEQoldxFN2q_JrKXzqUuSvNJC_awZOhBvT3_sO-nA/edit?usp=sharing

Ομάδα 3 https://docs.google.com/document/d/1nrhEQoldxFN2q_JrKXzqUuSvNJC_awZOhBvT3_sO-nA/edit?usp=sharing

Ομάδα 4 https://docs.google.com/document/d/19XO_nYoSxaePMDia9EmrNBRj0IdUGxG44kZiv1fnAaA/edit?usp=sharing

Ομάδα 5 https://docs.google.com/document/d/19XO_nYoSxaePMDia9EmrNBRj0IdUGxG44kZiv1fnAaA/edit?usp=sharing

Ομάδα 6 https://docs.google.com/document/d/1m9V8rlQFJCa91AcIBn-nJEg-L4q2XtxgaIHLrlck94Q/edit?usp=sharing

Ομάδα 7 https://docs.google.com/document/d/1OxTUnc6n9wB1mLyA24WbgLuIua_-H6v5WwkPvS-sf9I/edit?usp=sharing

Ομάδα 8https://docs.google.com/document/d/1wPe1pI_DMdU7UlqLBlw4zdkLNXlUJ4F9EG_p6JrMHr0/edit?usp=sharing